ABD’de Stanford Üniversitesi’nden araştırmacılar; kalp, beyin ve akciğerler de dahil 11 ana organı izleyebildiklerini söylüyor.
Araştırmacılar testi, birçok orta yaşta yahut daha ileri yaşta olan binlerce yetişkin üzerinde denedi.
Sonuçlar, 50 yaş ve üzeri, makul derecede sağlıklı beş yetişkinden birinin en az bir süratli yaşlanan organa sahip olabileceğini gösteriyor. Her 100 şahıstan bir ya da ikisinde, yaşlarından daha eski birkaç organ bulunabilir.
ORGAN YAŞ FARKI TESPİTİ
Örneğin, “yaşına nazaran eski” bir kalp, kalp yetmezliği riskini artırırken, süratle yaşlanan bir beyin demansa daha yatkın olabilir.
Araştırmada, bir yahut daha fazla organın süratli yaşlanması, gelecek 15 yıl içinde kimi hastalıkların ve mevt riskinin daha yüksek olmasıyla ilişkilendirildi.
Kan testiyle incelenen organlar ve beden yapıları:
* Beyin
* Kalp
* Karaciğer
* Akciğer
* Bağırsak
* Böbrek
* Yağ
* Kan damarları (arterler)
* Bağışıklık dokusu
* Kas
* Pankreas
Kan testi, hangi organların hangi süratte yaşlandığına dair ipuçları için binlerce proteinin düzeyine bakıyor.
Belirli organlara has protein örüntüleri olduğu varsayım ediliyor.
Araştırmacılar, çok sayıda kan testi sonucunu ve hasta bilgilerini kullanarak varsayımda bulunmak için bir makine öğrenme algoritması geliştirdiler.
Araştırmacılardan Dr. Tony Wyss-Coray, “Her bir bireyin bu organlarının her birinin biyolojik yaşını, besbelli önemli hastalıkları olmayan geniş bir küme beşerdeki benzerleriyle karşılaştırdığımızda, 50 yaşındakilerin %18,4’ünün yahut daha ileri yaşta olanların en az bir organı ortalamadan değerli ölçüde daha süratli yaşlanıyordu” dedi.
“Ve bu bireylerin önümüzdeki 15 yıl içinde kelam konusu organda hastalık riskinin yüksek olduğunu bulduk.”
Üniversite, testin patentini almak için müracaatta bulundu.
Ancak organ yaşını ve sıhhatini iddia etmekte ne kadar güzel olduğunu tespit etmek için daha fazla çalışmaya muhtaçlık var.
Dr Wyss-Coray’in daha evvelki çalışmalarından kimileri, biyolojik yaşlanma sürecinin sabit olmadığını, insanlarda 30’lu yaşların ortalarında, 60’ların başlarında ve 70’lerin sonlarında birtakım süratli ivmelenmelerle birlikte büyük çapta gerçekleştiğini öne sürüyor.
Londra Queen Mary Üniversitesi’nde yaşa bağlı sıhhat ve hastalıklar uzmanı olan Profesör James Timmons da biyolojik yaşın kanda belirtileri üzerinde çalışıyor. Çalışmaları proteinlerden fazla tespit edilebilir gen değişikliklerine odaklanıyor.
Dr Wyss-Coray’in son bulgularının etkileyici olduğunu fakat daha fazla beşerde, bilhassa de farklı etnik kökenlerden gelen gençlerde doğrulanması gerektiğini söyledi.
“Bu yaşlanma mı yoksa yaşa bağlı erken hastalık belirtilerini tespit etmenin yeni bir yolu mu? Araştırmacılar birincisini savunuyor, fakat ikincisinin de göz önünde bulundurulması gerektiğini düşünüyorum.”
Dr Wyss-Coray şunları söyledi:
“Eğer bu bulguyu 50 yahut 100 bin şahısta teyit edebilirsek, bu, görünüşte sağlıklı insanlarda ferdî organların sıhhatini izleyerek, insanların bedenlerinde yaşlanmaya maruz kalan organları bulabileceğimiz ve insanları hastalanmadan evvel tedavi edebileceğimiz manasına gelecektir.”
Glasgow Üniversitesi’nden yaşlanma biyolojisi uzmanı Profesör Paul Sheils, bir kişinin sıhhatine ait en gerçek tabloyu oluşturmak için sadece tek tek organlara değil, tüm bedene bakmanın değerli olduğunu kaydediyor.
Age UK isimli yardım kuruluşundan Caroline Abrahams, bilimin yaşa bağlı önemli hastalıkların erken tespitini yapmasının olağanüstü olduğunu lakin insanların bu bilgiyle yaşarken nasıl hissedebilecekleri konusunun da dikkate alınması ve duygusal ve klinik dayanağın sağlanması gerektiğini belirtiyor.
BBCTürkçe
